CK.ey –

Vojne operacije novog tipa U međuvremenu, američki projekat „novog svetskog poretka“ suočio se sa nizom nepremostivih teškoća, zbog čega je zamenjen projektom „kontrolisanog haosa“.

Promena je diktirana okolnostima: krizom na Zapadu i u samim SAD.

Kako primećuje ruski (kripto)istoričar Andrej Fursov: „Suština ove koncepcije je u tome da se haos proširi na najveći deo Zemljine kugle da bi mirno mesto za ulaganje kapitala ostale SAD; da EU, kao konkurencija SAD, potone u haos, da probleme imaju Rusija i Kina…

Situacija u kojoj se nalazi Amerika podseća na situaciju starog Rima u epohi Hadrijana i Trajana, kada su Rimljani shvatili da ne mogu da zadrže imperiju i kad su počeli da evakuišu svoje legione iz Engleske, da odlaze iz Mesopotamije.

Jedan od glavnih problema SAD je kako da odu iz veoma mnogo zona a da tu ne dođu njihovi konkurenti.

Šta da se radi u takvom slučaju?

Treba stvoriti takve probleme Evropljanima da ne razmišljaju o toj zoni.

Kako?

Napravićemo im migracionu krizu. To je vojna operacija novog tipa… Osim toga, u samoj Evropi napravićemo takvu nekontrolisanu zonu koja će im isisavati energiju.

To je zona Balkana.“

Balkan je kroz svoju istoriju, kao jedno od vitalnih evropskih geopolitičkih čvorišta, zaista predstavljao „granični pojas između velikih sila“ u kome su započinjali svi veliki evropski sukobi.

Narodi bivše Jugoslavije, kao „Evrope u malom“, predstavljaju manje-više tačne analogije velikih geopolitičkih sila. Odnosno, tako je u idealnom slučaju. Hrvatska ovde tradicionalno zastupa nemačku i katoličku Srednju Evropu (ili „Zapad“ u širem smislu), dok su Srbi tradicionalno orijentisani ka Rusiji. Ovako sučeljeni geopolitički interesi su i samoj Jugoslaviji davali dvosmislen karakter: ili projekta atlantista (ukoliko njome dominira Zapad) i „veštačke versajske tvorevine“, ili ispostave Evroazije, evroazijske tvorevine na Balkanu, ukoliko se orijentiše ka Rusiji i teži harmonizaciji odnosa na Balkanskom poluostrvu.

Srednja Evropa ali bez Nemačke Posle približno četvrt veka, „novi balkanski poredak“ se raspada zato što se raspadaju države koje je Zapad ustrojio krajem prošlog stoleća.

Kako primećuje hrvatski književnik Igor Mandić, ova „Tuđmanova Hrvatska“ se danas „evidentno raspada“:

„Ona se evidentno raspada.

Čak i taj u neko vrijeme uspjeli ratni obris Hrvatske i ona krvoločna ratna motivacija koja je u početku uspjela okupiti nešto raspršenoga ljudstva pod jednu zastavu – i ta se Hrvatska raspada. Kao što vidimo, svi su se odjeci Tuđmanovog glavnog projekta počeli raspadati, i njegova stranka se raspala i u ovom, navodno demokratskom ozračju pokazala svoje pravo, negativno lice. Možemo reći da je Hrvatska bila uspješna država za kratko vrijeme, jasna stvar, kao nacionalistički i fašistoidni pokret.“

Kraj „novog balkanskog poretka“ nastupa i usled nemoći Zapada da ga ubuduće održava. Usled toga, oživljavaju geopolitički recidivi s početka prošlog veka, kao što je ideja Pilsudskog. Koncept „Intermarijuma“ je, u nedostatku boljeg, postao deo zvanične politike Hrvatske, koji se sprovodi uz podršku Atlantskog saveta (Atlantic Council). Za Hrvatsku, to ostaje iluzorni put „povratka kući u Srednju Evropu“, po mogućnosti bez opasnosti od nemačke dominacije. U takvom „Intermarijumu“, vodeća uloga na Balkanu pripala bi ekstremno katoličkoj i ultranacionalističkoj Hrvatskoj, što pothranjuje megalomanske ambicije njenih političkih elita. Američki interes u tome je, kao i u slučaju Poljske, isključivo pragmatičan: formiranje antiruskog (i antisrpskog) bedema, koji će očigledno biti obrazovan bez Belorusije i (većeg dela) Ukrajine, i koji ne bi bio usmeren samo protiv Rusije, nego i protiv narastajućeg „nemačkog imperijalizma“, prema formuli „Srednja Evropa ali bez Nemačke“.

Kontrolisani haos na istoku Evrope Konačni ishod i domete takvih integracija nije teško predvideti.

U sastav „Intermarijuma“ ušle bi, gotovo bez iznimke, „neuspele države“ (failed states) istoka Evrope, u cilju stvaranja barijere rastućem ruskom, a ubuduće i kineskom uticaju („Put svile“). Paralelno sa procesima dezintegracije Evropske unije i uz podršku Vašingtona, ova ideja bi mogla biti realizovana ali jedino kao privremen, slab i nestabilan savez – a ne kao nezavisan geopolitički pol suprotstavljen Rusiji i Nemačkoj – savez koji bi bar na neko vreme predstavljao antiruski bastion Zapada (SAD) i vojni logor na istoku Evrope.

Njegovo formiranje bilo bi suočeno sa snažnim otporom, unutar njegovih članica i van njega. Ustrojavanje takvog bastiona, koji bi se protezao od Baltika do Jadranskog mora, zahtevalo bi i temeljno prekomponovanje sadašnjeg poretka na Balkanu, koje se, po svemu sudeći, ne može odvijati mirnim putem.

Mnogo verovatniji ishod je stvaranje stanja „kontrolisanog haosa“ na Balkanu i u čitavoj Istočnoj Evropi, nalik na ono u današnjoj Ukrajini. U oba ishoda, Amerika bi bila na dobitku (win-win pozicija), slabeći u isto vreme i pozicije Rusije i Nemačke. „Intermarijum“ je danas očigledno atlantistički projekat, čiji je bitan cilj onemogućavanje svakog vida saradnje između Rusije i Nemačke.

Bilo – kako bilo, novo prekrajanje Balkana je već u toku. Na to ukazuju događaji na Kosovu i Metohiji i u Makedoniji, pozivi na stvaranje „Velike Albanije“ i postepena ali nezaustavljiva dezintegracija Bosne i Hercegovine. Nesumnjivi interes zapadnih sila (a pre svih SAD) je da se što aktivnije uključe u taj proces ili da ga predvode – dok za to još imaju snage.

Mračno nasleđe Franje Tuđmana

U nedostatku drugih istorijskih tradicija, tako proglašena nezavisna Hrvatska je mogla biti izgrađena samo na jedan način: prihvatanjem kvislinške NDH kao izraza „povijesnih težnji hrvatskog naroda“ (Franjo Tuđman) i faktičkim odricanjem od tradicija Narodnooslobodilačkog pokreta iz Drugog svetskog rata, na kojima je izgrađena „druga Jugoslavija“. Ustaška NDH postaje ne samo predmet nostalgije, već i istorijski uzor „samostalne Hrvatske“, što na Zapadu nailazi na prećutno odobravanje. Zapad kao Evropa i Istok kao „Bizant“ su za ovog samoukog „hrvatskog povjesničara“ dijametralno suprotni i nepomirljivi pojmovi, nalik na suprotnost koja deli civilizaciju od varvarstva: „Srbija i Hrvatska“, uzvikivao je osnivač hrvatske države, „do 1918. nikad nisu živjele skupa. To su Istok i Zapad, Bizant i katolicizam…“ Još početkom XX veka, hrvatski istoričar Mladen Šuflaj je pisao: „… na rubu Balkana, na granici Zapada i Istoka, katoličanstva i pravoslavlja, europske kulture i barbarstva, ime hrvatsko, krv hrvatska ne znači samo naciju! Hrvatska krv je tu sinonim za sve, što je lijepo, i dobro stvorio europski Zapad!“ To je mračno nasleđe koje je novoproglašenoj državi ostavio „otac nacije“ Franjo Tuđman.Sa slomom bipolarnog svetskog poretka pokazalo se da Nemačka uopšte ne može da vodi samostalnu geopolitiku, niti da zastupa interese koji se razlikuju od zapadnih (američkih). Nastupio je za SAD dugo priželjkivani „jednopolarni trenutak“. Nemačka je mogla da realizuje svoje partikularne interese samo u onoj meri u kojoj su se oni poklapali s interesima Amerike. Upravo to je bio slučaj sa razbijanjem Jugoslavije. Rusija je, u trenutku razbijanja Sovjetskog Saveza, mogla samo da pasivno sledi razvoj događaja. Srbi su bili prepušteni samim sebi. Posle krvavog rata za jugoslovensko nasleđe, podsticanog i raspirivanog sa Zapada, „novi poredak na Balkanu“ konačno je ozvaničen Dejtonskim sporazumom.

Takva „nezavisna Hrvatska“ postaje revnosna članica NATO-a, koja uvek sprovodi dosledno proameričku i radikalno antisrpsku i antirusku politiku. Ona nastoji da se odvoji od Balkana i od svog prirodnog geopolitičkog okruženja kako bi postala integralni deo „evropskog Zapada“ (nemačke Srednje Evrope ili „Zapada“ u širem smislu), suprotstavljena „geopolitičkom Istoku“, čak i kada to protivreči njenim sopstvenim interesima.

 Poslednjih godina u Hrvatskoj rapidno slabi nemački, a jača uticaj angloameričkog faktora, što ima za posledicu ponovno jačanje neoustaštva i desnog ekstremizma. Otuda vlasti u Zagrebu onemogućavaju svaku harmonizaciju odnosa sa svojim „inovernim susedima“ i sprečavaju „širenje ruske zone uticaja“.

Poslednji u nizu primera je afera sa preduzećem „Agrokor“, kada je hrvatska vlada odbacila finansijske aranžmane s ruskim bankama, nanoseći ogromnu štetu već uveliko devastiranoj hrvatskoj privredi, naravno uz saglasnost Brisela i Vašingtona. Prethodno su na sličan način onemogućene ruske investicije u „Inu“. Posledice toga po hrvatsku privredu i politiku su očigledne.